6 πράγματα που πρέπει να κάνετε κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης
Ιατρικά ελεγμένο από τη Heidi Moawad, MD — Γράφτηκε από τον Shane Murphy — Ενημερώθηκε στις 7 Απριλίου 2022
Δημοσιεύθηκε στο:
https://www.healthline.com/health/multiple-sclerosis/ms-relapse-manage-an-attack
Μετάφραση στα Ελληνικά Ελένη Παξιμάδη PhD
Προετοιμάσου
Παρακολουθήστε τα συμπτώματα
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας
Θεραπεία
Ενημερώστε το οικείο περιβάλλον
Κατανόηση των συναισθημάτων
Συμπερασματικά
Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) μπορεί να είναι απρόβλεπτη. Περίπου το 85 τοις εκατό των ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας διαγιγνώσκεται με την υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα μορφή (RRMS), η οποία χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες υποτροπές ή εξάρσεις, που μπορεί να προκληθούν από πράγματα όπως η κόπωση, οι λοιμώξεις και οι ασθένειες.
Αυτές οι υποτροπές μπορεί να διαρκέσουν οπουδήποτε από μερικές ημέρες έως αρκετούς μήνες και, ανάλογα με τη σοβαρότητά τους, μπορεί να διαταράξουν την καθημερινότητά σας.
Πέρα από το να τηρείτε το θεραπευτικό σας πρόγραμμα όπως σας έχει συνταγογραφηθεί και να ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δεν υπάρχει αποδεδειγμένος τρόπος για να αποτρέψετε πλήρως τις εξάρσεις της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να αναλάβετε δράση.
Αυτές οι έξι στρατηγικές μπορεί να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας και να μειώσετε τα επίπεδα άγχους σας κατά τη διάρκεια μιας υποτροπής.
1. Να είστε προετοιμασμένοι
Το πρώτο βήμα για τη διαχείριση μιας έξαρσης είναι να είστε πάντα προετοιμασμένοι σε περίπτωση που συμβεί. Ένα καλός τρόπος για να ξεκινήσετε είναι να κάνετε μια λίστα με σημαντικές πληροφορίες, όπως αριθμούς επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης, λεπτομέρειες ιατρικού ιστορικού και τρέχοντα φάρμακα. Κρατήστε τη λίστα σας σε ένα εύκολα προσβάσιμο μέρος στο σπίτι σας.
Δεδομένου ότι οι υποτροπές της σκλήρυνσης κατά πλάκας μπορεί να επηρεάσουν την κινητικότητά σας, εξετάστε το ενδεχόμενο να κάνετε ρυθμίσεις μεταφοράς με έμπιστους φίλους ή μέλη της οικογένειας σε περίπτωση που δεν μπορείτε να οδηγήσετε λόγω της σοβαρότητας των συμπτωμάτων.
“Πολλά συστήματα δημόσιας συγκοινωνίας προσφέρουν υπηρεσίες παραλαβής και αποβίβασης για άτομα με μειωμένη κινητικότητα. Αξίζει να επικοινωνήσετε με την τοπική υπηρεσία συγκοινωνίας σχετικά με τη διαδικασία κράτησης μιας διαδρομής” Δε γνωρίζω αν ισχύει αυτή η υπηρεσία στην Ελλάδα, στο εξωτερικό την έχω χρησιμοποιήσει 2 φορές στο αεροδρόμιο Ε.Π.
2. Παρακολουθήστε τα συμπτώματά σας
Μια υποτροπή μπορεί να είναι μικρή ή μπορεί να έχει πιο σοβαρά συμπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά εάν υπάρχουν συμπτώματα που δεν αισθανθήκατε ποτέ πριν, μπορεί να χρειαστεί να μεταφερθείτε στο νοσοκομείο.
Αναζητήστε επείγουσα φροντίδα εάν εμφανίσετε συμπτώματα όπως σημαντικό πόνο, απώλεια όρασης ή πολύ μειωμένη κινητικότητα.
Εάν πιστεύετε ότι αισθάνεστε ότι αρχίζει μια έξαρση της ΣΚΠ φροντίστε να παρακολουθείτε στενά τα συμπτώματά σας τις πρώτες 24 ώρες, εάν τα συμπτώματα είναι αυτά που είχατε πριν. Είναι χρήσιμο να βεβαιωθείτε ότι αυτό που βιώνετε είναι στην πραγματικότητα μια υποτροπή και όχι μια μικρή αλλαγή.
Εξωτερικοί παράγοντες όπως η θερμοκρασία, το στρες, η έλλειψη ύπνου ή η μόλυνση μπορεί μερικές φορές να επιδεινώσει τα συμπτώματα, με τρόπο που μοιάζει με έξαρση της νόσου. Προσπαθήστε να προσέχετε τυχόν καθημερινές διακυμάνσεις που αντιμετωπίζετε σε αυτούς τους τομείς.
Αν και τα συμπτώματα της έξαρσης της σκλήρυνσης κατά πλάκας διαφέρουν από άτομο σε άτομο, μερικά από τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:
κόπωση
ζητήματα κινητικότητας
ζάλη
πρόβλημα συγκέντρωσης
προβλήματα της ουροδόχου κύστης
θολή όραση
Εάν ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα είναι παρόντα για περισσότερες από 24 ώρες, μπορεί να έχετε υποτροπή.
Ωστόσο, δεν απαιτούν όλες οι υποτροπές επίσκεψη στο νοσοκομείο ή ακόμη και θεραπεία. Μικρές αισθητηριακές αλλαγές ή αυξημένη κόπωση μπορεί να είναι σημάδια υποτροπής, αλλά τα συμπτώματα μπορούν συχνά να αντιμετωπιστούν στο σπίτι.
3. Επικοινωνήστε με το γιατρό σας
Εάν πιστεύετε ότι έχετε υποτροπή, επικοινωνήστε με το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό.
Ακόμα κι αν τα συμπτώματά σας φαίνονται διαχειρίσιμα και δεν αισθάνεστε ότι χρειάζεστε ιατρική φροντίδα, ο γιατρός σας πρέπει να γνωρίζει για κάθε αλλαγή,- πιθανή υποτροπή -για να παρακολουθεί με ακρίβεια οποιαδήποτε δραστηριότητα και εξέλιξη της ΣΚΠ και να αξιολογεί πόσο καλά λειτουργούν τα φάρμακά σας για την ΠΣ.
Είναι χρήσιμο να μπορείτε να απαντάτε σε βασικές ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματά σας, συμπεριλαμβανομένου του πότε ξεκίνησαν, ποια μέρη του σώματός σας επηρεάζονται και πώς τα συμπτώματα επηρεάζουν την καθημερινότητά σας.
Προσπαθήστε να είστε όσο το δυνατόν πιο λεπτομερείς. Φροντίστε να αναφέρετε τυχόν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, τη διατροφή ή τη φαρμακευτική αγωγή σας για τις οποίες ο γιατρός σας μπορεί να μην γνωρίζει.
4. Εξερευνήστε τις επιλογές θεραπείας σας
Εάν η ένταση των υποτροπών της ΣΚΠ έχει αυξηθεί από την αρχική σας διάγνωση, μπορεί να είναι χρήσιμο να μιλήσετε με το γιατρό σας για νέες θεραπευτικές επιλογές. Είναι επίσης γενικά αποδεκτό ότι η θεραπεία τυχόν νέων συμπτωμάτων ή επιδείνωσης των συμπτωμάτων μπορεί να συντομεύσει τη διάρκεια και να αποτρέψει περαιτέρω νευρική βλάβη.
Ορισμένες υποτροπές αντιμετωπίζονται με υψηλή δόση κορτικοστεροειδών, η οποία λαμβάνεται σε περίοδο 3 έως 5 ημερών. Αυτές οι θεραπείες με στεροειδή συνήθως χορηγούνται σε νοσοκομείο ή κέντρο έγχυσης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να ληφθούν στο σπίτι. Η ανταλλαγή πλάσματος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί εάν τα συμπτώματα δεν ανταποκρίνονται στα στεροειδή.
Ενώ τα κορτικοστεροειδή μπορούν να μειώσουν την ένταση και τη διάρκεια μιας έξαρσης, αυτά δεν έχουν προβληθεί να κάνει τη διαφορά στη μακροπρόθεσμη εξέλιξη της ΣΚΠ μέχρι τώρα.
Η αποκατάσταση είναι μια άλλη επιλογή που είναι διαθέσιμη ανεξάρτητα από το εάν ακολουθείτε ή όχι θεραπεία με στεροειδή.
Τα προγράμματα τονωτικής αναμόρφωσης στοχεύουν να σας βοηθήσουν να επαναφέρετε λειτουργίες που είναι απαραίτητες για την καθημερινή ζωή, όπως η κινητικότητα, η φυσική κατάσταση, η απόδοση στην εργασία και η προσωπική φροντίδα. Τα μέλη της ομάδας απεξάρτησής σας μπορεί να περιλαμβάνουν φυσιοθεραπευτές , λογοπαθολόγους, εργοθεραπευτές ή ειδικούς γνωστικής αποκατάστασης, ανάλογα με τα συμπτώματά σας.
Εάν ενδιαφέρεστε να δοκιμάσετε ένα πρόγραμμα επαναπροσαρμογής, ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε άλλους επαγγελματίες γιατρούς για τις συγκεκριμένες ανάγκες σας.
5. Ενημερώστε τους ανθρώπους
Μόλις επικοινωνήσετε με το γιατρό σας, σκεφτείτε να ενημερώσετε τους φίλους και την οικογένειά σας ότι αντιμετωπίζετε υποτροπή. Τα συμπτώματά σας μπορεί να σημαίνουν ότι πρέπει να αλλάξετε ορισμένα από τα κοινωνικά σας σχέδια ή τις ανάγκες υποστήριξης.
Εάν χρειάζεστε βοήθεια με οικιακές εργασίες ή καταλύματα, μην φοβάστε να ρωτήσετε. Μερικές φορές οι άνθρωποι νιώθουν αμηχανία που ζητούν βοήθεια, αλλά τα αγαπημένα σας πρόσωπα πιθανότατα θα θέλουν να σας υποστηρίξουν με όποιον τρόπο μπορούν.
Εάν εργάζεστε, μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο να ενημερώσετε τον εργοδότη σας ότι αντιμετωπίζετε μια υποτροπή, ειδικά εάν μπορεί να επηρεαστεί η απόδοσή σας στην εργασία. Εάν είναι δυνατόν, η λήψη άδειας, η εργασία από το σπίτι ή η αναδιάρθρωση των ωρών του διαλείμματος μπορεί να σας βοηθήσει να εξισορροπήσετε τις επαγγελματικές σας ευθύνες με την υγεία σας.
6. Κατανοήστε τα συναισθήματά σας
Μια έξαρση της ΣΚΠ μπορεί να είναι πηγή άγχους και περίπλοκων συναισθημάτων. Συμπτώματα όπως η κόπωση μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής και να προκαλέσουν συναισθήματα θλίψης ή κατάθλιψης.
Οι άνθρωποι μερικές φορές αισθάνονται θυμωμένοι για την κατάσταση, φοβούνται για το μέλλον ή ανησυχούν για το πώς η κατάσταση επηρεάζει τις σχέσεις με τους άλλους. Εάν αντιμετωπίζετε κάποια από αυτές τις συνθήκες, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι τα συναισθήματα θα περάσουν με τον χρόνο.
Οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας όπως η βαθιά αναπνοή και ο διαλογισμός μπορούν να είναι αποτελεσματικοί τρόποι διαχείρισης του στρες και του άγχους. Τα τοπικά κοινοτικά κέντρα και τα στούντιο γιόγκα προσφέρουν συχνά μαθήματα ή μπορείτε να δοκιμάσετε καθοδηγούμενα φάρμακα μέσω podcast ή εφαρμογών για smartphone. Ακόμη και το να αφιερώσετε λίγα λεπτά για να καθίσετε ήσυχα και να εστιάσετε στην αναπνοή σας μπορεί να σας βοηθήσει.
Το να αφιερώνετε χρόνο για ξεκούραση, να φροντίζετε τον εαυτό σας και να κάνετε κάποια δραστηριότητα μέσα στην ημέρα σας μπορούν όλα να σας βοηθήσουν να νιώσετε καλύτερα σωματικά και συναισθηματικά. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε πόση ανάπαυση και πόση δραστηριότητα θα στοχεύσετε με βάση τα συμπτώματα και τη διάθεσή σας.
Μπορούν επίσης να σας κατευθύνουν σε συμβουλευτικές υπηρεσίες εάν αρχίσετε να αισθάνεστε κυριευμένοι από τα συναισθήματά σας. Το να μιλάτε για τα συναισθήματά σας με κάποιον αμερόληπτο μπορεί να προσφέρει μια νέα προοπτική για τα πράγματα.
Προσωπική συμβουλή, συνάντηση με φίλους για καφέ, συζήτηση, δραστηριότητες όπως ομαδική γυμναστική, pilates, χορωδία, ζωγραφική κ.α. Ψυχοθεραπευτικό.
Συμπερασματικά
Αν και δεν μπορείτε να προβλέψετε μια έξαρση της ΣΚΠ, μπορείτε να λάβετε μέτρα για να είστε έτοιμοι για αλλαγές στην κατάστασή σας. Να θυμάστε ότι δεν είστε μόνοι!
Επιδιώξτε να οικοδομήσετε μια σχέση εμπιστοσύνης με τον γιατρό σας, ώστε να αισθάνεστε άνετα να συζητήσετε αμέσως τυχόν αλλαγές στην κατάστασή σας.
Η υποτροπή φίλοι μου είναι σαν την βροχή ακόμα και όταν είναι καταιγίδα θα περάσει!!
Ε.Π.