Η σκλήρυνση κατά πλάκας (MS) είναι μια φλεγμονώδης, απομυελινωτική ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος. Γενικά θεωρείται αγνώστου αιτιολογίας και υποτίθεται πως MS προκαλείται από μια αυτοάνοση διαδικασία. Τα επεισόδια οξείας εστιακής φλεγμονής στο κεντρικό νευρικό σύστημα οδηγούν σε απομυελίνωση που ακολουθείται από αξονική βλάβη και απώλεια.

Ο μέσος επιπολασμός των ΣΚ στην Ευρώπη είναι περίπου 80 ανά 100.000 άτομα και ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα, καθώς είναι πιο διαδεδομένος στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Στις ΗΠΑ, ο επιπολασμός της σκλήρυνσης κατά πλάκας είναι περίπου 149 ανά 100.000 άτομα. Στην Ελλάδα οι ασθενείς υπολογίζονται στις 20,000. Η εμφάνιση και διάγνωση της ασθένειας γίνετε κυρίως σε νεαρή ηλικία περίπου 20ετών έως και 50. Η κλινική πορεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ασθενών, ωστόσο οι περισσότεροι ασθενείς θα εισέλθουν τελικά σε ένα στάδιο σημαντικότατης εξέλιξης της νευρολογικής αναπηρίας, που ονομάζεται προοδευτική MS «Progressive MS». Έχουν περιγραφεί τρεις κλινικές μορφές MS: υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα (RRMS), δευτερογενής προοδευτική (SPMS) και πρωτογενής προοδευτική (PPMS). Η πιο κοινή μορφή παρουσίασης είναι RRMS, που αντιπροσωπεύει περίπου το 85% των ασθενών. Το RRMS είναι πολύ πιο συχνό στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες (περίπου 3: 1) και χαρακτηρίζεται από υποξείες επιθέσεις νευρολογικής δυσλειτουργίας (που ονομάζονται «υποτροπές»), ακολουθούμενες από περιόδους σταθερότητας ή μερική ανάκαμψη (που ονομάζεται «ύφεση»). Οι περισσότεροι ασθενείς με RRMS τελικά θα εισέλθουν σε μια δευτερογενή, προοδευτική μορφή της νόσου (SPMS), που χαρακτηρίζεται από λιγότερες υποτροπές που επιτίθενται σε αργή επιδείνωση. Το PPMS είναι λιγότερο συχνό, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 15% των ασθενών κατά την παρουσίαση, χωρίς προτίμηση φύλου. Το PPMS χαρακτηρίζεται από προοδευτική επιδείνωση της νευρολογικής λειτουργίας από την αρχή και λίγο, εάν υπάρχουν υποτροπές

Δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή η οποία να προσφέρει στον ασθενή απόλυτη αποκατάσταση της νόσου, μόνο προς το παρόν τροποποίηση της πορείας της. Οι είκοσι 20 εγκεκριμένες θεραπείες τροποποίησης της νόσου (DMTs) για την σκλήρυνση κατά πλάκας αφορούν τη μείωση του αριθμού των υποτροπών, την καθυστέρηση της εξέλιξης της αναπηρίας και τον περιορισμό της νέας δραστηριότητας της νόσου (όπως φαίνεται στη μαγνητική τομογραφία).

Μέχρι στιγμής κανένα από τα εγκεκριμένα DMTs δεν είχε σχεδιαστεί για τη βελτίωση της επαναμυελίνωσης. Θεραπείες επαναμυελίνωσης, εάν επιτευχθούν σε κλινικές δοκιμές θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με ανοσορυθμιστικά DMT. Η ελπίδα για κλινικό όφελος μιας νέας κατηγορίας επαναμυελινωτικής DMT δεν είναι μόνο η μειωμένη εξέλιξη της αναπηρίας, αλλά και η βελτίωσή της. Μια πρόκληση σε αυτήν την προσέγγιση είναι ότι όχι μόνο η απώλεια μυελίνης, αλλά και η αξονική διατομή συμβαίνουν τόσο σε ενεργές όσο και σε χρόνιες αλλοιώσεις MS.

Σκευάσματα σε ανάπτυξη για την MS
Τα βλαστοκύτταρα, οι αναστολείς κινάσης της τυροσίνης, οι επαναμυελινωτικοί παράγοντες, τα μεταβολικά ενεργά μόρια και άλλα δοκιμάζονται ως πιθανές νέες θεραπείες τροποποίησης της νόσου.
Το ClinicalTrials.gov, η πιο ολοκληρωμένη βάση δεδομένων κλινικών δοκιμών που διεξήχθησαν σε παγκόσμιο επίπεδο, απαριθμεί περισσότερες από 2000 κλινικές δοκιμές που σχετίζονται με ΣΚΠ. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως όλες θα προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο ή θα ολοκληρωθούν. Δηλώνουν όμως το μεγάλο ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας τόσο όσο και των ασθενών που συμμετέχουν ώστε να βρεθεί κάποια στιγμή υποσχόμενη θεραπεία!

Μετά όμως από περισσότερα από είκοσι πέντε 25 χρόνια με τη ΣΚΠ είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη και ευγνώμων που με τιμά με τη φιλία και την επιστημονική εμπιστοσύνη του ένας ιδιαίτερος για μένα άνθρωπος ο Δρ. Hervé Perron. Έχει διδακτορικό στη ιολογία και έγραψε τη διδακτορική του διατριβή στη νευροανοσολογία. Ασχολούμενος με ασθενείς με Πολλαπλή Σκλήρυνση ως φοιτητής, πρώτος απομόνωσε στα δείγματά του ένα νέο Ρετροϊό το 1991.

Είναι συνιδρυτής και επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος του GeNeuro και γενικός διευθυντής του GeNeuro-Innovation. Μέσα από την έρευνα του κυρίως, δε θα μακρηγορήσω λίγες σειρές μόνο θα γραψω:
«Με την εξουδετέρωση του pHERV-W Env, το κύριο προϊόν της GeNeuro, temelimab, επιδιώκει να σταματήσει τον νευροεκφυλισμό που τροφοδοτείται από μικρογλοιακά κύτταρα, καθώς και να επιτρέψει την επαναμυελίωση με τη μεσολάβηση του OPC. Αυτό συμβαδίζει με τα κλινικά αποτελέσματα της δοκιμής του GeNeuro CHANGE-MS Phase IIb.»

Ακράδαντα πιστεύω και εύχομαι πως σε λίγα χρόνια θα έχουμε τη σωστή θεραπεία!
Μείνετε δυνατοί!
Ελένη Παξιμάδη PhD
Πηγές: https://www.nationalmssociety.org/Treating-MS/Medications
https://practicalneurology.com/articles/2020-feb/drugs-in-development-for-multiple-sclerosis
http://www.geneuro.com/